Al in 1850 werd het eerste patent aangevraagd voor een machine die vuile vaat, zoals borden, glazen en bestek, schoon kon krijgen. Deze eerste vaatwasser was nog niet elektrisch, maar werd met de hand aangedreven.
Dertig jaar later, in 1886 werd op de World’s Columbian Exposition een machine onthuld die al veel weg heeft van de hedendaagse afwasmachine. De aandrijving was nog steeds manueel en niet elektrisch.
Pas in 1924 werd de huidige afwasmachine voor het eerst op de markt gebracht. West Europese huishoudens konden gebruikmaken van een klein apparaat met een deur vooraan en twee rekken voor vuile vaat. Deze werd vervolgens door roterende sproeiers schoongespoeld. Dit model leek al heel erg op de vaatwasser zoals we die vandaag kennen, maar de vaat moest nog wel handmatig worden afgedroogd.
In 1940, vlak voor de tweede wereldoorlog, werd de eerste vaatwasser met elektrisch aangedreven drogers ontwikkeld. Deze elektrische vaatwasser was nog vrij duur en niet beschikbaar voor het grote publiek. Het duurde nog zeker 30 tot 40 jaar voordat ook een doorsnee huishouden zo’n apparaat thuis had staan. De vaatwasser beleefde dus pas 120 jaar na zijn eerste verschijning zijn grote doorbraak.
Net als bij de meeste andere huishoudelijke apparaten is het moeilijk om slechts één uitvinder aan te wijzen. Het was namelijk Joel Houghton die in 1850 klaar was met het met de hand afwassen van haar vuile vaat. Zij wilde een machine ontwikkelen waarbij dit sneller ging. Haar vaatwasser uitvinding werd voornamelijk gebruikt in de horeca om de kosten voor afwassers te drukken. Simpel gezegd werd de vuile vaat verzameld in een groot houten vat met water, waarbij je het water met een hendel in beweging kon brengen. Terwijl het water tegen de borden spatte werd het ergste vuil afgespoeld. Helemaal schoon werd de afwas niet, waardoor deze uitvinding van Joel Houghton al snel werd vergeten.
Vervolgens vond ook Josephine Cochrane een door de hand aangedreven vaatwasser uit. Deze Amerikaanse dame vond het namelijk erg vervelend dat ze na ieder feestje zo veel afwas had en de hulp in de huishouding brak tijdens het afwassen veel van haar kostbare porseleinen servies. Ze besloot daarom om zelf maar aan een uitvinding te beginnen.
Je kreeg de vaat schoon met de houten machine, omdat het in verschillende compartimenten stond. Het water kon overal beter bij en na het wassen kon je het water uit de vaatwasser laten lopen en het servies laten drogen. Met de hand afdrogen was dus ook niet meer nodig.
Toch had ook dit model, dat de naam Josephine Cochrane vaatwasser kreeg, had nooit een echte doorbraak in de huishoudens. Ook haar uitvinding werd vooral in de horeca gebruikt.
Pas in de jaren zeventig van de twintigste eeuw begon de elektrische vaatwasser geleidelijk zijn intrede te doen bij de doorsnee huishoudens. Een kleiner model afwasmachine dat door William Howard Livens werd ontworpen was wel toegankelijk en betaalbaar voor een gemiddeld huishouden.
August 15, 2024